Dünyanın Bir Tadı

Bu yazı, evde küresel yemekler pişirmek için kapsamlı bir klavuz sunar. Doğru malzemeleri seçmekten otantik tatlar yaratmaya kadar her şeyi kapsar. İster deneyimli bir şef olun talep eder çömez bir aşçı, burada bol bol faydalı data bulacaksınız.

##

Dünya büyük ve muhtelif bir yerdir ve mutfağı da aynı biçimde çeşitlidir. Asya'nın varlıklı lezzetlerinden Afrika'nın yürekli lezzetlerine kadar, yaşanacak ebedi sayıda mutfak deneyimi vardır.

Mutfağınızdan çıkmadan dünya mutfaklarını keşfetmek istiyorsanız, bu klavuz tam size gore. Klasik İtalyan makarna yemeklerinden otantik Meksika taco'larına kadar her şeyi iyi mi pişireceğinizi öğretecek.

## Bölgeye Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Dünya mutfakları beş ana bölgeye ayrılabilir:

• Asya
• Avrupa
• Latin ABD
• Afrika
• Orta Şark

Her bölgenin kendine has mutfak gelenekleri vardır. Bu gelenekler, bölgenin iklimi, coğrafyası ve tarihinden etkilenir.

Sözgelişi, Asya mutfağı pirinç, erişte ve sebzelerin kullanımıyla bilinirken, Avrupa mutfağı et, balık ve süt ürünlerinin kullanımıyla bilinir. Latin ABD mutfağı baharat, fasulye ve mısırın kullanımıyla bilinirken, Afrika mutfağı et, tahıl ve meyvelerin kullanımıyla bilinir.

## Popülerliğe Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Birtakım küresel mutfaklar ötekilerden daha popülerdir. Sözgelişi, İtalyan mutfağı dünyanın en popüler mutfaklarından biriyken, Tay mutfağı da bir öteki popüler seçimdir.

Muayyen bir mutfağın popülerliği, hazzı, ulaşılabilirliği ve kültürel önemi benzer biçimde bir takım faktöre bağlı olabilir.

## Malzemelere Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Dünya mutfaklarında kullanılan malzemeler bölgeye göre farklılık gösterir. Sözgelişi, Asya mutfağında çoğu zaman pirinç, erişte ve sebzeler kullanılırken, Avrupa mutfağında çoğu zaman et, balık ve süt ürünleri kullanılır.

Muayyen bir mutfakta kullanılan malzemeler, bölgenin iklimini ve coğrafyasını da yansıtabilir. Sözgelişi, tropikal bölgelerde meyve ve sebze kullanması daha olasıyken, daha soğuk bölgelerde et ve süt ürünleri kullanması daha ihtimaller içindedir.

## Tarihe Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Küresel mutfakların zamanı kompleks ve büyüleyicidir. Bölgenin iklimi, coğrafyası ve kültürü de dahil olmak suretiyle bir takım faktörden etkilenir.

Sözgelişi, İtalyan mutfağının zamanı, bölgenin Akdeniz iklimi ve taze mamüllerin bulunabilirliğiyle yakından bağlantılıdır. Tay mutfağının zamanı, bölgenin tropikal iklimi ve otların ve baharatların kullanımıyla yakından bağlantılıdır.

## Kültüre Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Bir bölgenin kültürü de mutfağı üstünde mühim bir etkiye haiz olabilir. Sözgelişi, Hindistan kültürü Hinduizm'den büyük seviyede etkilenmiştir ve bu da birçok vejetaryen yemeğin geliştirilmesine yol açmıştır. Çin kültürü ise Konfüçyüsçülük'ten büyük seviyede etkilenmiştir ve bu da sıhhatli ve besleyici olduğu kabul edilen birçok yemeğin geliştirilmesine yol açmıştır.

## Esenlik Faydalarına Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Birtakım küresel mutfaklar ötekilerden daha sağlıklıdır. Sözgelişi, Akdeniz mutfağı zeytinyağı, meyveler ve sebzeler benzer biçimde sıhhatli içerikleriyle bilinir.

Muayyen bir mutfağın esenlik açısından yararları, kullanılan malzemeler, pişirme şekilleri ve porsiyon boyutları benzer biçimde bir takım faktöre bağlı olabilir.

## Sürdürülebilirliğe Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Birtakım küresel mutfaklar ötekilerden daha sürdürülebilirdir. Sözgelişi, nebat bazlı rejimler et bazlı diyetlerden daha sürdürülebilirdir.

Muayyen bir mutfağın sürdürülebilirliği, kullanılan malzemeler, pişirme şekilleri ve gıdanın taşınması benzer biçimde bir takım faktöre bağlı olabilir.

## Ahlaki Sonuçlara Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Birtakım küresel mutfakların ahlaki tesirleri vardır. Sözgelişi, Fransız mutfağında kaz ciğerinin kullanması, üretim şekli sebebiyle tartışmalıdır.

Muayyen bir mutfağın ahlaki tesirleri, kullanılan malzemeler, pişirme şekilleri ve hayvanlara yönelik işlem benzer biçimde bir takım faktöre bağlı olabilir.

Antet	Yanıt
	Mutfak haritası, yerlere gore düzenlenmiş dünya mutfaklarının görsel bir temsilidir. Değişik mutfakları keşfetmek ve kökenleri ve içerikleri hakkındaki data edinmek için kullanılabilir.
Yerlere Bakılırsa Küresel Mutfaklar	Dünya mutfakları beş ana bölgeye ayrılabilir: Afrika Asya Avrupa Latin Amerikalı Şimal ABD
Popülerliğe Bakılırsa Küresel Mutfaklar	Dünyanın en popüler mutfakları şunlardır: Çince Hint İtalyan Meksika Japonca
İçeriklerine Bakılırsa Küresel Mutfaklar	Küresel mutfaklarda kullanılan malzemeler bölgeye bağlı olarak büyük seviyede değişmiş olur. En yaygın malzemelerden bazıları şunlardır: Pirinç Fasulye Sebze Et Baharat

II. Yerlere Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Küresel mutfaklar coğrafi konumlarına gore değişik yerlere ayrılabilir. En yaygın bölgelerden bazıları şunlardır:

• Afrika mutfağı
• Asya mutfağı
• Avrupa mutfağı
• Latin ABD mutfağı
• Orta Şark mutfağı
• Şimal ABD mutfağı
• Okyanusya mutfağı

Her bölgenin iklim, coğrafya, kültür ve tarih benzer biçimde muhtelif faktörlerden etkilenen kendine has mutfak gelenekleri vardır. Sözgelişi, Afrika mutfağı taze, yöresel kaynaklı malzemelerin kullanımıyla karakterize edilirken, Asya mutfağı kompleks lezzetleri ve aromatik baharatlarıyla bilinir.

Dünya mutfaklarını keşfetmek, değişik kültürleri öğrenmenin ve mutfak ufkunuzu genişletmenin mükemmel bir yoludur. Dünyanın dört bir yanından yeni yemekler deneyerek, başka türlü karşılaşmayabileceğiniz yeni lezzetler ve malzemeler keşfedebilirsiniz.

III. Küresel Mutfaklar Popülerliğe Bakılırsa

En popüler küresel mutfaklar dünyanın bölgelerine göre farklılık gösterir. Sözgelişi Şimal ABD'da Meksika mutfağı en popüler mutfaklardan biriyken, Avrupa'da İtalyan mutfağı çoğu zaman en popüler olanıdır. Sadece Çin mutfağı, Hint mutfağı ve Japon mutfağı benzer biçimde dünya genelinde popüler olan birtakım mutfaklar vardır.

Muayyen bir mutfağın popülerliğine katkıda bulunan bir takım unsur vardır. Bu faktörler içinde malzemelerin bulunabilirliği, hazırlama kolaylığı ve yemeğin kültürel önemi yer alır. Sözgelişi, Çin yemeği dünya genelinde popülerdir bundan dolayı hazırlanması nispeten kolaydır ve birçok değişik ülkede bulunabilir. Hint yemeği de leziz olduğu ve aralarından seçim yapabileceğiniz oldukça muhtelif yemekler sunmuş olduğu için popülerdir. Japon yemeği sıhhatli ve taze olduğundan popülerdir.

Bir mutfağın popülaritesi de zaman içinde değişebilir. Sözgelişi, ABD Birleşik Devletleri'nde İtalyan mutfağı bir zamanlar en popüler mutfaktı, sadece o zamandan beri Meksika mutfağı tarafınca geride bırakıldı. Bunun sebebi muhtemelen ABD Birleşik Devletleri'nde Meksika mutfağının popülaritesinin artması ve daha çok Meksika restoranının bulunmasıdır.

IV. İçeriklerine Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Küresel mutfaklar, içlerinde kullanılan malzemelere gore kategorize edilebilir. Küresel mutfaklarda kullanılan en yaygın malzemelerden bazıları şunlardır:

• Pirinç
• Fasulye
• Sebze
• Et
• Balık
• Baharat
• Otlar
• Yağlar
• Fındık

Muayyen bir yemekte kullanılan muayyen malzemeler, ortaya çıkmış olduğu bölgeye bağlı olarak değişecektir. Sözgelişi, pirinç birçok Asya mutfağında temel bir araç-gereç iken, fasulye birçok Latin ABD mutfağında yaygın bir malzemedir.

Bir yemekte kullanılan malzemeler de lezzeti ve dokusu üstünde mühim bir etkiye haiz olabilir. Sözgelişi, oldukça fazla baharat ve ot kullanan yemekler, daha azca araç-gereç kullanan yiyeceklerden çoğu zaman daha bariz bir lezzete haiz olacaktır.

V. Tarihe Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Küresel mutfağın zamanı, oldukça sayıda değişik tesir ve etkenin rol oynadığı geniş ve kompleks bir tarihtir. Küresel mutfağın gelişimini şekillendiren birtakım temel etkenler şunlardır:

Coğrafi durum: Bir bölgenin iklimi, toprağı ve öteki naturel özellikleri, orada yetiştirilen ve yenen yemek türleri üstünde mühim bir etkiye haiz olabilir. Sözgelişi, Güneydoğu Asya'nın sıcak, nemli iklimi pirinç yetiştirmek için idealdir, Şimal Avrupa'nın soğuk, kuru iklimi ise buğday yetiştirmek için daha uygundur.
Kültürel gelenekler: Muayyen bir kültürün adetleri ve inançları da yenen yemek türleri üstünde büyük bir etkiye haiz olabilir. Sözgelişi, birçok kültürde muayyen yiyecekler tabu yahut mukaddes kabul edilirken, ötekiler hususi günler yahut kutlamalarla ilişkilendirilir.
Tecim ve yolculuk: Değişik kültürler arasındaki mal ve düşünce alışverişi, yeni yiyeceklerin ve mutfak tekniklerinin dünyaya yayılmasına yol açmıştır. Sözgelişi, Orta Yüzyıl'da Asya'dan Avrupa'ya baharatların getirilmesi, Avrupa mutfağı üstünde derin bir tesir yaratmıştır.

Bu ve öteki faktörlerin bir kararı olarak, dünya mutfakları inanılmaz derecede muhtelif ve farkına varır. Kırsal Afrika'nın sıradan, tatminkar yemeklerinden Çin'in kompleks, oldukça muhtelif yemeklerine kadar, her zevke ve damak tadına müsait bir küresel mutfak vardır.

Dünya mutfaklarını şekillendiren birtakım mühim zamanı gelişmelerin kısa bir özeti şöyledir:

Neolitik Inkilap: Ortalama 10.000 sene ilkin tarımın gelişmesiyle beraber mevcut gıdaların çeşitliliği mühim seviyede arttı ve bu da yeni mutfak tekniklerinin ve yemeklerin geliştirilmesine yol açtı.
İmparatorlukların yükselişi: Antik dünyada imparatorlukların genişlemesi, yeni yiyeceklerin ve mutfak tekniklerinin bir bölgeden diğerine yayılmasına yol açtı. Sözgelişi, Roma İmparatorluğu Akdeniz mutfağını Avrupa'ya getirirken, Çin İmparatorluğu Orta Asya mutfağını Çin'e getirdi.
Bulgu Çağı: 15. ve 16. yüzyıllardaki Bulgu Çağı, yeni toprakların ve yeni yiyeceklerin keşfedilmesine yol açtı ve bunlar ondan sonra Avrupa'ya ve dünyanın öteki bölgelerine geri getirildi. Bu, küresel mutfakların çeşitliliğinin daha da artmasına yol açtı.
Endüstri Devrimi: 19. yüzyılda yaşanmış olan Endüstri Devrimi, gıdaların seri üretimini olası kılan yeni teknolojilerin geliştirilmesine yol açtı ve bu da fast food ve öteki işlenmiş gıdaların dünya genelinde yaygınlaşmasına yol açtı.
Küreselleşmiş Dünya: 20. yüzyılda, malların, insanların ve fikirlerin her zamankinden daha basit bir halde değiş tokuş edilmiş olduğu küreselleşmiş bir dünya yükselişe geçti. Bu, değişik kültürlerden mutfakların daha çok karışmasına ve harmanlanmasına yol açarak yeni ve coşku verici mutfak olanakları yarattı.

Dünya mutfağının zamanı büyüleyici ve devamlı gelişen bir tarihtir ve gelecek yıllarda da değişmeye ve gelişmeye devam edeceği kesindir.

VI. Kültüre Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Küresel mutfaklar çoğu zaman bulundukları bölgenin kültüründen etkilenir. Sözgelişi, Güneydoğu Asya mutfağı bölgenin tropikal ikliminden ve bol bol taze deniz ürününden büyük seviyede etkilenir. Hindistan mutfağı, sığır eti tüketimini yasaklayan ülkenin Hindu dininden etkilenir. Ve Meksika mutfağı, ülkenin varlıklı yerli kültürler geçmişinden ve İspanyol sömürgeciliğinden etkilenir.

Evde küresel yemekler pişirirken, mutfağı şekillendiren kültürel etkilerin bilincinde olmak önemlidir. Bu, otantik ve leziz yemekler yaratmanıza destek olacaktır.

Kültürün mutfağa iyi mi tesir edebileceğine dair birtakım örnekler şunlardır:

• Baharatların kullanması: Hindistan mutfağı, kimyon, kişniş, zerdeçal ve acı biber benzer biçimde baharatların kullanımıyla bilinir. Bunun sebebi, Hindistan'ın sıcak ve nemli bir ülke olması ve baharatların yemeğe lezzet ve ısı katmaya destek olmasıdır.
• Malzemelerin kullanması: Japonya mutfağı, ton balığı, somon ve karides benzer biçimde taze deniz ürünlerinin kullanımıyla bilinir. Bunun sebebi, Japonya'nın uzun bir kıyı şeridine haiz bir ada ülkesi olmasıdır.
• Pişirme şekilleri: Çin mutfağı, soteleme, buharlı pişirme ve haşlama kullanımıyla bilinir. Bunun sebebi, Çin'in muhtelif iklime haiz büyük bir ülke olması ve bu pişirme şekillerinin mevcut değişik araç-gereç türlerine müsait olmasıdır.

Küresel mutfakları şekillendiren kültürel tesirleri anlayarak, otantik ve leziz yemekler yaratabilirsiniz. Ek olarak, dünyanın kültürleri ve yeme şeklimizi iyi mi şekillendirdikleri hakkındaki daha çok data edinebilirsiniz.

VII. Esenlik Faydalarına Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Küresel mutfaklar, kullanılan malzemelere bağlı olarak muhtelif esenlik faydaları sunar. Sözgelişi, Akdeniz mutfağı kalp sağlığına iyi gelen yağlarıyla bilinirken, Japon mutfağı antioksidanlar açısından zengindir. Küresel mutfakların muayyen esenlik faydalarından bazıları şunlardır:

• Akdeniz mutfağı: Kalp hastalığı, nüzul ve tip 2 diyabet riskini azaltır
• Japon mutfağı: Kanser, kalp hastalığı ve nüzul riskini azaltır
• Hint mutfağı: Diyabet, kalp hastalığı ve nüzul riskini azaltır
• Çin mutfağı: Kanser, kalp hastalığı ve nüzul riskini azaltır
• Tayland mutfağı: Kanser, kalp hastalığı ve nüzul riskini azaltır

Bunların küresel mutfakların esenlik yararlarına dair bir tek birkaç misal bulunduğunu belirtmek önemlidir. Meyve, sebze ve tam tahıllar yiyecek benzer biçimde sıhhatli yemekleri rejiminize dahil etmenin başka birçok yolu vardır. Sizin için doğru olan sıhhatli bir rejimi iyi mi uygulayacağınız hakkındaki daha çok data edinmek için doktorunuzla yahut kayıtlı bir diyetisyenle görüşün.

VIII. Sürdürülebilirliğe Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Sürdürülebilirlik birçok insan için giderek artan bir kaygı ve bu, beslenme biçimlerine yansıyor. İnsanlar giderek daha sürdürülebilir beslenmenin yollarını arıyor ve bu da yöresel, sürdürülebilir malzemelere dayalı küresel mutfaklara olan ilginin artmasına yol açıyor.

Rejiminizi daha sürdürülebilir hale getirmenin birçok yolu vardır ve en basit yollardan biri daha çok nebat bazlı besin tüketerek başlamaktır. Nebat bazlı rejimler çoğu zaman et bazlı diyetlerden daha sürdürülebilirdir bundan dolayı üretmek için daha azca arazi, su ve enerji gerektirir.

Rejiminizi daha sürdürülebilir hale getirmenin bir öteki yolu da yöresel olarak yetiştirilen yemekleri yemektir. Yöresel olarak yetiştirilen yiyeceklerin karbon ayak izi, uzun mesafelerden gönderilen yemeklere gore daha küçüktür ve çoğu zaman daha taze ve lezzetlidir.

En son, yemek israfını azaltarak rejiminizi daha sürdürülebilir hale getirebilirsiniz. Yemek israfı dünyada büyük bir sorundur ve mühim bir çevresel etkiye haizdir. İsraf ettiğiniz yemek miktarını azaltarak rejiminizi daha sürdürülebilir hale getirmeye destek olabilirsiniz.

Daha sürdürülebilir beslenme hakkındaki daha çok data edinmek istiyorsanız, sizin için birçok kaynak mevcuttur. Aşağıdakiler, mevcut birçok kaynaktan bir tek birkaçıdır:

Beslenmenizde ufak değişimler yaparak etraf için büyük bir ayrım yaratabilirsiniz. Bu halde niçin bugün başlamıyorsunuz?

IX. Ahlaki Etkilere Bakılırsa Küresel Mutfaklar

Küresel mutfakların ahlaki tesirleri kompleks ve devamlı gelişen bir mevzudur. Besin üretiminin çevresel tesiri, hayvanlara yönelik işlem ve işçi hakları benzer biçimde dikkate katılması ihtiyaç duyulan birçok unsur vardır.

Küresel mutfakların en mühim ahlaki etkilerinden biri, besin üretiminin çevresel etkisidir. Küresel besin sistemi, mühim oranda sera gazı emisyonundan, su kirliliğinden ve ormansızlaşmadan mesuldür. Bunun sebebi kısmen, yediğimiz gıdaların çoğunun sürdürülemez yollarla yetiştirilmesidir. Sözgelişi, et üretimi oldukça fazla arazi ve su gerektirir ve ek olarak iklim değişikliğine katkıda bulunur.

Küresel mutfakların bir öteki mühim ahlaki kararı da hayvanlara yönelik muameledir. Yemek için yetiştirilen hayvanların bir çok zalim ve insanlık dışı koşullara doğal olarak tutulur. Bu bilhassa hayvanların sıkışık ve kirli koşullarda tutulduğu ve pak hava ve güneş ışığı benzer biçimde temel ihtiyaçlardan yoksun bırakıldığı yapınak çiftliklerinde geçerlidir.

En son, işçi hakları da küresel mutfakların mühim bir ahlaki sonucudur. Küresel besin sisteminde çalışan insanların bir çok sömürülmekte ve düşük ücret almaktadır. Bu, bilhassa işçilerin düşük ücret karşılığında tehlikeli koşullarda uzun saatler çalışmaya zorlanabileceği gelişmekte olan ülkelerde geçerlidir.

Yiyecek seçimleri yaparken küresel mutfakların ahlaki etkilerinin bilincinde olmak önemlidir. Daha sürdürülebilir, ahlaki ve görevli bir halde yemeyi seçerek dünyada bir ayrım yaratmaya destek olabiliriz.

S: Dünyanın en popüler mutfakları hangileridir?

A: Dünya mutfaklarının en popülerleri yerlere gore değişim gösterse de en popülerleri içinde Çin, Hint, İtalyan, Meksika ve Japon mutfakları yer ediniyor.

S: Dünya mutfaklarında ortak olarak kullanılan malzemeler nedir?

A: Dünya mutfağında en oldukça kullanılan malzemeler içinde pirinç, fasulye, mısır, domates, soğan, sarımsak ve acı biber yer alır.

S: Dünya mutfaklarından yiyecek yemenin esenlik açısından yararları nedir?

A: Dünya mutfaklarından yemekler tüketmek, gıda alımının artması, kronik rahatsızlık riskinin azalması ve genel esenlik ve refahın iyileşmesi benzer biçimde muhtelif esenlik faydaları sağlayabilir.